Wyrównanie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop emerytowanym policjantom.

Wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2018 r., sygn. akt K 7/15 zostały zapoczątkowane liczne sprawy wyrównania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop policjantom, którzy skorzystali z uprawnień emerytalnych i którym wypłacono ekwiwalent za niewykorzystany urlop na podstawie przepisu art. 115a ustawy o Policji w jego poprzednim brzmieniu, tj. obowiązującym od 13.10.2001 r. do dnia opublikowania wyroku TK. Zarówno analiza wskazanego wyroku TK, jak i ocena jego treści dokonana przez autorów publikacji prawnych, a w końcu zapadające wyroki sądowe rozstrzygające skargi na działania organów wydających orzeczenia administracyjne w tego typu sprawach, wskazują i uzasadniają istnienie po stronie emerytowanych policjantów uprawnienia do ubiegania się o wyrównanie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypłaconego według zasad zakwestionowanych wyrokiem TK.

Uprawnienia tego nie zmieniała w żaden sposób okoliczność związana z wyeliminowaniem z obrotu prawnego części wskazywanej regulacji – tej odnoszącej się do przelicznika określającego wartość miesięcznego uposażenia jaka jest równoważna jednemu dniowi niewykorzystanego urlopu. Oczywiście organy, do których kierowane były wnioski o wyrównanie ekwiwalentu chwytały się tego podnosząc najczęściej, że brak przepisów uniemożliwia załatwienie zgłaszanej sprawy. Taktyka postępowania w tego typu sprawach polegała więc na ich bezzasadnym przedłużaniu. Nie miało to oczywiście żadnych podstaw, co potwierdzały w wielu wyrokach sądy administracyjne wskazujące, że organy dopuszczają się bezczynności, czy  przewlekłości w prowadzeniu wniesionych spraw.

Nie zmienia tego również wejście w życie z początkiem października 2020 r. znowelizowanego art. 115a, którego treść w powiązaniu z przepisami przejściowymi ustawy nowelizującej (art. 9 ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2020, poz. 1610) zakłada w praktyce dla większości ubiegających się o wyrównanie ekwiwalentu powrót w tym zakresie do stanu sprzed wyroku TK. Przepisy te bowiem zakładają dla osób, które przeszły na emeryturę przed 6 listopada 2018 r. (ogłoszenie wyroku TK w dzienniku ustaw), ten sam współczynnik przeliczeniowy jaki był wobec nich zastosowany w dniu odejścia na emeryturę.

Patrząc na takie działanie, chociażby tylko z praktycznego punktu widzenia, sam nasuwa się wniosek, że w wyniku legislacji wprowadzone zostały regulacje pozostające w jawnej sprzeczności z normami konstytucyjnymi. Wprowadzono bowiem do systemu prawnego przepisy, które przywróciły wysokość ekwiwalentu pieniężnego za 1 dzień niewykorzystanego urlopu w poprzedniej wysokości, a więc takiej która została zakwestionowana przez TK jako niezgodna z Konstytucją RP.

Powyższe pokazuje, że wydawane negatywne decyzje, odmawiające ponownego przeliczenia i wypłaty wyrównania ekwiwalentu, będą wydawane z prawdopodobnym naruszeniem przepisów prawa materialnego, a w przypadkach nieuzasadnionego przedłużania postępowań także z naruszeniem przepisów postępowania. O tym, że takie zarzuty są zasadne, a co za tym idzie skuteczne, będziemy mogli przekonać się w najbliższym czasie, gdy tego typu sprawy trafią na wokandę sądów administracyjnych. Nie można nie dodać, że obserwując dotychczasowe orzecznictwo sądów administracyjnych w przedmiotowych sprawach, w których nie badano co prawda spraw kwestionowanych orzeczeń administracyjnych wydawanych w oparciu o październikową zmianę ustawy o Policji, istnieje duża szansa na pozytywne dla skarżących rozstrzygnięcia.

Piotr Fliegener

aplikant radcowski

‍